De enige overgebleven Nederlandse ijsbreker ligt straks bij MEC-museum in Dronten

DRONTEN - Het Mechanisch Erfgoed Centrum aan de Dronterweg heeft een opvallende aankoop gedaan. Eigenaar Dop Huisman is heel blij met de komst van de enige overgebleven operationele ijsbreker van Nederland: de Walvis.

De Walvis is in 1949 gebouwd bij scheepswerf Verschure in Amsterdam in opdracht van de Vereniging voor Algemene Scheepvaartbelangen.

Geen dienst meer

Als ijsbreker deed de Walvis al lang geen dienst meer. Hij was de laatste 43 jaar eigendom van Geert Hendriksma (71), de voormalige hoofdmonteur van het schip. Die heeft er nog een aantal jaren mee gevaren en ‘m daarna met vrijwilligers in stand gehouden.

Achtendertig jaar lang heeft Hendriksma er met echtgenote Betty op gewoond. De laatste jaren was er veel discussie over zijn ligplaats in Velsen-Noord. Deze moest hij na een lange strijd opgeven. En nu heeft hij de Walvis na al die jaren met tranen in de ogen afgestaan.

Nauwelijks ijs meer

Dop Huisman vertelt over de ijsbreker: „Het was toentertijd high-tech, het duurste en het mooiste wat er verkrijgbaar was. De laatste jaren zijn er geen echte ijsbrekers meer. Ten eerste omdat er nauwelijks ijs is en ook omdat de sleepboten dikker zijn geworden. Die kunnen in de winter, als ze geen werk hebben als sleepboot, ingezet worden als ijsbreker. Een ijsbreker werd gebouwd voor drie maanden per jaar. Dat doe je tegenwoordig uit oogpunt van efficiency niet meer.”

Wat is er specifiek aan een ijsbreker? „De buik heeft de vorm van een ei. Doordat hij bol is, klimt hij een stukje op het ijs en door zijn gewicht breekt hij er dan doorheen. Een boot met een steile steven ramt alleen maar tegen het ijs aan. Die komt er op een gegeven moment niet meer doorheen.”

Niet zeewaardig

De Walvis maakte onderdeel van een serie van vijf: de laatste schepen die in Nederland echt als ijsbreker zijn gebouwd. Van dat kwintet is alleen de Walvis overgebleven. Vanwege de specifieke functie is-ie niet zeewaardig. „En voor de rest kun je met zo’n schip helemaal niks”, lacht Huisman,

De ijsbreker lag al enige tijd te koop. Willem Huisman, de vader van Dop, redde ‘m van de sloop. Eén van de redenen is, dat zijn inmiddels overleden broer bij Verschure heeft gewerkt: „Het kan bijna niet anders dan dat hij aan deze boot heeft meegebouwd.”

Openstellen

Wat gaat het museum ermee doen? „Eerst slepen vanuit IJmuiden naar het MEC”, antwoordt Dop Huisman, „We gaan ‘m openstellen voor het publiek en ondertussen een passende toekomst vinden. Misschien komt er toch nog iemand die zich erover wil ontfermen.”

Vanwege het coronavirus is het MEC-museum momenteel gedwongen gesloten. „We geven de mensen uit Dronten nu weer iets om straks naar uit te kijken", zegt de conservator.