De fundering van een windmolen bij de Dronterringweg.
De fundering van een windmolen bij de Dronterringweg. ©maartenheijenk.nl

Windplan Blauw maakt indruk tijdens excursie: „Dan denk je echt: wauw!”

Swifterbant

SWIFTERBANT - Als de initiatiefnemers van Windplan Blauw zich in Swifterbant vertonen, krijgen ze vaak veel kritiek over zich uitgestort. Zaterdag is alles anders. Het windplan leidt een groep inwoners rond langs de bouwplaatsen. „Bedankt voor uw belangstelling”, zegt directeur Stephan de Clerck van Swifterwint als de bus terugkeert in het dorp. Een dankbaar applaus valt hem ten deel.

Het is zaterdagmorgen tegen elven. Windplan Blauw grijpt de landelijke open energiedag aan voor een excursie. Een kleine 40 geïnteresseerden verzamelen zich bij dorpshuis De Steiger. Ze krijgen allemaal een geel hesje en een blauw helm. Plus het onvermijdelijke mondkapje voor in de bus.

Veiligheid staat voorop

Om elf uur vertrekt de bus naar de Dronterringweg. Links van de weg zijn twee rijen met windmolens in aanbouw. Maar de bus gaat niet linksaf. „Want de veiligheid staat voorop”, legt Stephan de Clerck uit, „We rijden eerst naar de ovonde bij Dronten en dan weer terug, zodat we de Dronterringweg niet hoeven over te steken.”

De bus rijdt de bouwweg langs de windmolenrij ’t dichtst bij Dronten op. Gewoonlijk zijn pottenkijkers daar niet welkom: „’s Nachts zit het hek dicht, overdag is er een slagboom. Dan worden alleen mensen toegelaten die gecertificeerd zijn en duidelijk kunnen maken wat ze komen doen.” 

Er zijn deze zaterdag geen werklui. Toch wil Windplan Blauw tegenover ons uitstralen hoe belangrijk de veiligheid is. We moeten echt ons hesje aantrekken en de helm opzetten.

Grondwerk is belangrijk

De lijn met windmolens ligt 200 meter van de Rendiertocht af. Dat lijkt onlogisch, maar heeft te maken met de hoofdgasleiding langs het water. We stappen uit bij het in aanbouw zijnde fundament van een turbine. „Het grondwerk is belangrijk. Daar zijn we misschien wel langer mee bezig dan met wat er bovenop komt.”

Echtpaar uit Dronten:
„Wij zij vrienden van Windplan Blauw en vinden het leuk om te volgen, interessant. Als je die fundering ziet, hoeveel ijzer daar in gaat, ik vind dat nogal wat…”

Terwijl we ons vergapen aan de massaliteit van het fundament, gooit site-manager Dennis Hendriks er wat grote getallen tegenaan. Per turbine gaan 32 heipalen 28 meter de grond in. Dat gebeurt door stalen buizen vol te gieten met beton. Elk fundament bestaat uit 60 ton betonijzer en 800 kuub beton, ofwel 60 à 70 vrachtwagens. Dennis toont ons de immense kabels die al klaarliggen en vertelt dat lasermetingen ervoor zorgen dat de turbines kaarsrecht omhoog gaan: „Want je wilt natuurlijk geen scheve toren van Pisa.”

Steeds hoger

De turbines worden groter dan wat er tot nu toe in Nederland staat. „Waarom steeds hoger?”, vraagt iemand als we weer in de bus zitten. Stephan de Clerck antwoordt dat de nieuwste inzichten aangeven dat hogere windmolens en langere wieken een veel hogere productie opleveren. De wieken in de Noordoostpolder zijn een dikke 60 meter lang, bij Windplan Blauw 77 tot 81 meter.

Stephan voegt er meteen aan toe dat de nieuwste windmolens langzamer draaien: „Hoe hard het ook waait, je ziet ze in een langzame tred rondgaan. Dat levert dus een veel rustiger beeld op.” En alhoewel de turbines van Windplan Blauw een stuk groter worden dan hun collega’s aan de andere kant van de Ketelbrug, worden ze volgens De Clerck wel veel ranker en smaller.

Een mevrouw uit Swifterbant:
„Je rijdt er elke dag langs en nu zie je het een keer goed: interessant. Dat onderstation had ik nog nooit van zo dichtbij gezien, maar ook die fundering vond ik mooi.”

Eigenaar

Op weg naar het onderstation aan de Visvijverweg wil één van de passagiers weten hoe de omgeving betrokken is bij het windpark. Stephan zet uiteen dat bewoners van het buitengebied van Swifterbant eigenaar van het park zijn en dat de dorpsbewoners kunnen participeren middels obligaties. Ook noemt hij het geld dat het windplan in fondsen voor de directe omgeving stopt.

Een jonge Amsterdammer:
„Ik vond het interessant om te zien. Vooral die fundering was indrukwekkend.”

Bij het in aanbouw zijnde onderstation stappen we de bus weer uit. Dennis Hendriks vertrouwt ons toe dat dieven het gemunt hebben op het staal, aluminium en koper van windparken. Bij Swifterbant valt dat tot nu toe mee. De ‘enorme meterkast’ aan de Visvijverweg is een parkje binnen het windpark met ter bescherming van alle koper nog eens extra hekken er omheen en aparte camera’s.

Datacenters

„Hoeveel huishoudens kunnen jullie van energie voorzien?”, wil iemand in de bus weten. Stephan antwoordt omzichtig en noemt uiteindelijk het aantal van 250-duizend. Iemand anders vraagt of de mogelijkheid bestaat dat alles straks naar datacenters gaat. „Daar gaan wij niet over”, dekt de directeur van Swifterwint zich in, „Wij leveren aan Eneco.”

Dennis Hendriks, site-manager van Windplan Blauw:
„Ik vond het leuk, vooral omdat de mensen zo geïnteresseerd waren. Veel van het werk, bijvoorbeeld alles wat onder de grond gebeurt, zie je gewoonlijk niet maar het is wel belangrijk. Ik denk dat het voor de mensen leuk is om te zien hoe het functioneert.”

Ondertussen rijden we naar een bestaande windmolen bij de Biddingweg. Deze is een stuk kleiner dan wat Windplan Blauw bouwt, maar is volgens geluidsexpert Dion Oude Lansink wat betreft geluid vergelijkbaar. Hij legt ons uit dat de turbines op meer dan 1.400 meter van Swifterbant komen: „En de kans dat je ze dan nog hoort is echt wel klein.”

We stappen uit aan de voet van de windmolen en horen een licht zoevend geluid. Dion stelt ons gerust, ook als het gaat om het veelbesproken laagfrequente geluid: „Waar die verhalen vandaan komen? Ik zou het niet weten!”

Slagschaduw

„Maar hoe zit dat dan met slagschaduw?”, vraagt een bezorgde inwoner als we weer in de bus zitten. Dion weet dat wettelijk zes uur slagschaduw per jaar op een woning toegestaan is. „Maar wij gaan voor woningen in de bebouwde kom voor near to zero”, vult Stephan de Clerck aan, „Zodra er slagschaduw op een woning is, wordt de turbine stilgezet. De wiek kan dan nog één of twee keer rondgaan en dat is het dan.”

Stephan de Clerck, directeur Swifterwint:
„Het was hartstikke leuk om te doen. Sommige mensen zijn bezorgd en vinden het fijn om vragen te kunnen stellen. Anderen vinden het gewoon interessant dat zoiets in hun omgeving wordt neergezet en willen zien wat het is. De diversiteit aan vragen laat zien dat deze excyrsue in een behoefte voorziet.”

Op de terugweg naar Swifterbant zijn er nog wat vragen over de bouw van de turbines zelf en de grootte van de bouwkranen. Dat wordt straks nog een heel spektakel, maar de inwoners merken daar weinig van, omdat de grote onderdelen ’s nachts worden aangevoerd. „Aan de ene kant wil je best laten zien wat je allemaal doet. Maar je wilt er ook geen attractie van maken.”

Overlast melden

Het ‘schoolreisje’ is afgelopen. Stephan de Clerck wijst op de app die in de maak is en waar iedereen straks eventuele overlast kan melden. Hij doet een oproep om mee te doen in de fondsen: „Zodat je mede kunt bepalen waar het geld naartoe gaat.”

Echtpaar uit de Bloemenwijk in Swifterbant.
„Hartstikke leuk. Vooral die fundering vond ik indrukwekkend. Dat het allemaal zo precies moet uitkomen, dan denk je echt: wauw! Ik heb nog wel de wens neergelegd dat ik een keer in zo’n huisje wil kijken dat er bovenop komt, al is het maar als het op de grond staat.”

De directeur vertelt de groep hoe enthousiast hij is over de ochtend: „Ik denk dat we vaker dit soort excursies gaan organiseren.” De groep antwoordt met applaus.

Windplan Blauw

.


Uitleg bij het onderstation aan de Visvijverweg. 

Foto’s: ©maartenheijenk.nl


Aan de voet van een bestaande windmolen. 


Uitleg van Dennis Hendriks en Stephan de Clerck.


De excursie bij het verdeelstation aan de Visvijverweg. 


Geluidsexpert Dion Oude Lansink.