Vrijwilligers Hospice Dronten moeten hun plek weten

DRONTEN - Het begeleiden van mensen die gaan sterven. Zo'n honderd vrijwilligers besteden er in Hospice Dronten een belangrijk deel van hun vrije tijd aan. Waarom? ,,Omdat het mooi is om te doen'', antwoordt Marianne Houthuijzen, ,,Je wilt dienstbaar zijn en waar kan dat beter dan tijdens zó'n belangrijk moment in iemands leven? Het is fijn als je daar bij mag zijn. En het klinkt misschien heel raar, maar het is ook gewoon leuk om te doen.''

In Hospice Dronten verblijven mensen tijdens de laatste fase van hun leven, als het niet meer mogelijk is om thuis te zijn. ,,Als je dat mag begeleiden, dat geeft op een heleboel gebieden voldoening'', legt Marianne uit.

Zorgen mee naar huis

Vaak hebben gasten pijn en dat raakt ook de vrijwilligers. Ans Siliakus erkent dat ze die zorgen soms mee naar huis neemt. ,,Dan vraag je je af: hoe zou het met die of met die zijn?''

Het voordeel is volgens Marianne dat ze de stervenden van tevoren niet kennen: ,,Je hebt geen emotionele band met ze, het is niet te vergelijken met je eigen familie. Dat neemt natuurlijk niet weg dat het verdriet van de familie je ráákt.''

Het woord ?gezellig'

Als we met Ans en Marianne praten over hun vrijwilligerswerk in het hospice, valt regelmatig het woord ?gezellig'. ,,Ik weet het, het is merkwaardig om te zeggen: maar het is leuk om hier te werken, er hangt een fijne sfeer, het is gezellig.''

In feite is dat ook de bedoeling van het hospice: een sfeer creëren die vergelijkbaar is met de sfeer bij de gasten (,,wij praten over gasten, niet over patiënten'') thuis. Het betekent dat er gelachen mag worden.

,,Er huppelen hier kinderen door de gang en vaak hebben we heel veel plezier. We hebben hier wedstrijden van het Nederlands elftal gehad, iedereen in het oranje, compleet met kaas en worst, heel gemoedelijk. Tsja? dat soort dingen gaat gewoon door.''

Doen wat je thuis doet

,,Je kunt hier alles doen wat je thuis ook doet. De familie kan blijven slapen, kan de maaltijd nuttigen, staat hier te bakken en te braden. De spanning is vaak zó groot, dat ze blij zijn dat ze even rustig kunnen zitten en een glaasje wijn kunnen drinken. Dan wordt er gehuild en ook gelachen.''

Die sfeer van thuis wordt ook binnengehaald met behulp van de spulletjes van de gasten. ,,Ze mogen alles meenemen. Vaak zijn dat foto's. Andere families nemen hun hele hebben en houwen mee: van de eigen stoelen tot een vogelkooi of zelfs de hond.''

De huiselijke omgeving en de zekerheid dat er 24 uur per dag zorg is, geven rust. Niet alleen voor de gasten. ,,Als ze hier net zijn, merk je dat ze vaak eventjes opknappen. Wij proberen de angst weg te nemen, zorgen ervoor dat alles geregeld wordt. Dat geeft ontspanning, ze komen tot rust, dat doet ze goed.'' Dat geldt ook voor de familie: ,,Die kunnen met een gerust hart gaan slapen of het centrum in, even naar de kapper ofzo.''

Vier kamers

Hospice Dronten telt vier keurig ingerichte kamers. De gasten vinden er alles vinden wat ze nodig hebben. De kamers zijn ruim, zodat het bezoek elkaar niet voor de voeten loopt. Ans wijst op de televisie: ,,Hypermodern, daar kun je zelfs mee skypen.''

De kamers zijn niet altijd allemaal bezet. Voorwaarde om te worden opgenomen is een officiële terminaalverklaring. Zo'n verklaring geeft aan dat er een levensverwachting is van drie maanden of korter. ,,Het betekent vanzelfsprekend niet dat iemand na drie maanden weg moet. We hebben ooit iemand gehad die hier acht maanden is geweest'', herinnert Marianne zich.

24 uur per dag

De gasten en hun familie worden begeleid door professionele verpleegkundigen van Icare en vrijwilligers van het hospice zelf. 24 uur per dag zijn er een vrijwilligers aanwezig. In totaal telt het hospice 1000 medewerkers, voornamelijk vrouwen. ,,Momenteel draait er weer een cursus voor beginnende vrijwilligers. En we kunnen altijd nieuwe mensen gebruiken'', verzekeren beide dames.

De vrijwilligers draaien één of twee diensten van vier uur per week, waaronder ook nachtdiensten. ,,Tijdens de nachtdienst lig je in principe te slapen. Als het nodig is word je opgeroepen en soms zit je een hele nacht bij iemand, maar negen van de tien keer lig je te slapen.''

Uitdaging voor vrijwilligers

De belangrijkste uitdaging voor de vrijwilligers is het vinden van hun plek. Soms is dat op de voorgrond, meestal wordt er bescheidenheid gevraagd. ,,De gast staat centraal en dat betekent dat je soms heel aanwezig bent en dat je bij anderen juist op de achtergrond blijft. De een zoekt ontspanning, de ander heeft verdriet en is in de rouw. De een is doodziek, de ander kan nog wandelen en gaat boodschappen doen.''

,,Als iemand hier langer is, krijg je er een bepaalde relatie mee, ook met de familie. Dat is heel anders dan bij iemand die hier drie dagen is. Maar de kunst blijft altijd het goed proberen in te schatten van jouw plek.''