Solovoorstelling Robert Baarda over worsteling: Van Swifterbant tot theatermaker
SwifterbantSWIFTERBANT - Robert Baarda (47) is geboren en getogen in Swifterbant. Hij trekt momenteel door het land met zijn vertel- en muziekvoorstelling ‘Laat Me Gaan!’ Het is een ode aan de hobbelige weg die hij heeft moeten gaan van zijn geboortegrond naar een carrière als acteur, singer-songwriter en theatermaker.
Op dinsdag 29 juni speelt hij de voorstelling twee keer op het erf van de familie Bosch aan de Beverweg 5 in Swifterbant. De belangstelling is groot en het aantal plaatsen beperkt, maar Baarda kondigt aan dat hij dit najaar nog enkele keren in de regio terugkeert.
Wat voor soort voorstelling is ‘Laat Me Gaan!’?
Robert Baarda: „Het is een solovoorstelling, waarin ik vertel en zing over mijn persoonlijke zoektocht naar het vinden van een brug tussen droom en werkelijkheid.”
Is dat het verhaal over eerst het saaie Swifterbant en daarna het echte leven?
„Zo moet je het niet zien. Het was alleen zo dat een creatief bestaan vanuit mijn opvoeding niet zo voor de hand lag. Over de weg daar naartoe gaat mijn voorstelling.”
Je werd niet aangemoedigd om die weg te bewandelen?
„Nee, maar ook niet weerhouden hoor. In mijn jeugd had eigenlijk alles in Swifterbant met de agrarische sector te maken. Dat je een bestaan zou kunnen opbouwen met kunstenaarschap ofzo, dat was helemaal geen optie. Dat was in mijn gedachten geen mogelijkheid.”
Voelde je je beperkt door je omgeving?
„Nee hoor. Er waren genoeg mooie dingen. De oogstfeesten en evenementen in het dorp waren geweldig, daar zette je met z’n allen de schouders onder. Dat er daarbuiten een hele wereld was, daar was je niet mee bezig. Vanuit mijn opvoeding heerste ook het calvinistische idee van: doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg. Maar deze voorstelling is geen vingerwijzing. Mijn jeugd heeft geen frustraties opgeleverd. Het is meer een analyse: om op te plek te komen waar ik nu sta, heb ik daar eerst afstand van moeten nemen.”
Dat is een worsteling geweest?
„Zo kun je het wel zeggen. Ik had ook niet de bravoure om te zeggen: ik ga doen wat ik wil. Voor mij waren mijn droom en de werkelijkheid twee verschillende werelden. Ik heb moeten leren dat ik daar bruggen tussen kon bouwen.”
Dat kwam dus pas op je 23ste?
„Ik ben daarin een laatbloeier. Ik had in Swifterbant vrienden, zat vol in de sportvereniging, deed bestuurswerk. Na de Mavo heb ik vijf jaar een Mbo-opleiding detailhandel gedaan zonder diploma te halen. Vervolgens ging ik maar een beetje aan het werk. Begrijp me goed: in het dagelijks leven ging het heel goed met me. Ik kon mezelf alleen niet 5 of 10 jaar vooruit in de tijd zien.”
Hoe heb je uiteindelijk die stap gezet?
„Toen ik voor ’t eerst aan een drama-opleiding dacht, heb ik dat mijn ouders niet verteld. Ik wilde naar de open dag zonder geluiden als: kun je daar nou wel je geld mee verdienen? Uiteindelijk ben wel die opleiding in Kampen gaan doen.”
Hoe kijk je terug op de stap naar die andere wereld?
„Achteraf denk je: was dat nou allemaal zo moeilijk? Maar je moet het wel eerst zelf ontdekken. Dat is een hele boeiende weg. Over die weg, de hobbels die ik daarin heb moeten nemen en de inzichten en duwtjes die ik heb gekregen, daar gaat de voorstelling over. Daar ben ik gewoon heel blij mee en daarom is het een ode geworden.”
Waar sta je nu?
„Ik sta waar ik wil staan. Ik trek een parallel met de polder: een land van zaaien, groeien, bloeien en dan oogsten. Ik heb het idee dat ik nu toe ben aan oogsten. Ik merk dat ik steeds meer de dingen doe die ik wil doen, waar ik blij van word en waarvan ik het gevoel heb dat het ertoe doet. Toen ik deze voorstelling maakte, was ik er blijkbaar aan toe om dit verhaal te vertellen. Het is het meest persoonlijke en meest autonome wat ik tot nu toe heb gemaakt.”
Is het bijzonder om met zoiets persoonlijks uitgerekend naar Swifterbant te komen?
„Ik kijk ernaar uit, vind het mooi om het te doen en het brengt inderdaad een extra lading met zich mee om het in Swifterbant te doen.”
Vind je het eng?
„Nee. En misschien staat dát symbool voor het feit dat ik eraan toe ben om dit verhaal te vertellen. Toen ik deze voorstelling vorig jaar voor het eerst speelde, vond ik het heel spannend, want ik geef een inkijkje in hoe het werkte in mijn brein. Er zitten dingen in, die ik voorheen aan niemand had verteld, zelfs niet aan mijn vriendin of aan goede vrienden. Als je dan hoort dat heel veel mensen - ook uit de polder - zich erin herkennen of erbij aan kunnen sluiten, dan geeft dat vertrouwen in wat je doet. En dan is het alleen maar mooi dat ik dit kan doen.”
Hou jij de inwoners van Swifterbant een spiegel voor?
„Het is niet mijn bedoeling om belerend te zijn ofzo. Toen ik met deze voorstelling bezig was, heb ik me een paar keer afgevraagd: waarom doe ik dit, wat heeft het publiek eraan? Daar had ik eigenlijk geen goed antwoord op. Ik had gewoon de behoefte om mijn verhaal te vertellen. En nu weet ik dat er voor heel veel mensen aanknopingspunten in zitten. Het gaat niet zozeer over die polder, het gaat om het volgen van je eigen dromen. Dat hoeft niet altijd langs de gebaande weg te gaan. Mensen herkennen daar hun eigen worsteling in.”
Ben je achteraf blij in Swifterbant geboren en getogen te zijn?
„Swifterbant en de polder hebben mij gevormd in heel veel goede dingen. Dat komt ook in de voorstelling terug: je bent wat je bent. De polder en het pionieren zitten nog steeds in mij. Ik hoef niet in een gespreid bedje te komen, ik vind het mooi op nieuwe dingen te doen. Ook het dorpse gevoel, het er samen de schouders onder zetten, vind ik nog steeds een mooi gegeven. Dat zit in mij.”
Hebben je ouders de voorstelling al gezien?
„Nog niet. Dat gaat in Swifterbant gebeuren. Volgens mij vinden ze het wel spannend omdat het ook over mijn opvoeding gaat. Maar ik heb ze gezegd dat er geen enkele veroordeling of verwijt in zit.”
Informatie
.
Foto’s: Jan Amse
