Miljoenen van windplannen: „Nooit onenigheid, dat kan ik niet beloven”
AlgemeenDRONTEN - Als vanaf 2023 de windmolens draaien, storten Windplan Blauw en Groen jaarlijks zo’n 7,5 ton in een potje voor projecten in de gemeente Dronten. De gemeente heeft Margo van Staveren ingehuurd om een organisatiestructuur te bedenken voor de verdeling van die zogenaamde ‘gebiedsgebonden bijdrage’. Zij moet voorkomen dat straks een clubje hotemetoten in een achterafzaaltje bepaalt wie er geld krijgen en wie niet.
De gemeenteraad heeft de handen afgetrokken van de besteding van de miljoenen euro’s en heeft vorig jaar de bal bij de inwoners gelegd. De gemeente heeft vervolgens Margo van Staveren aangesteld als ‘kwartiermaker’. Zij schrijft een plan voor de organisatie.
Een stichting oprichten
Na haar aanstelling heeft Van Staveren gekeken hoe het bij vergelijkbare fondsen elders in het land gaat. „Meestal wordt er een stichting opgericht die zo’n fonds beheert. Zo’n stichting moet bestuurd worden. Daarvan hebben we gezegd: dat moet niet de gemeente doen, dat moeten niet de initiatiefnemers doen, dat is aan de inwoners. En er moeten mogelijkheden zijn om daar invloed op uit te oefenen, bijvoorbeeld via adviesraden.”
Een stichting is per definitie ondemocratisch. De gemeenteraad is door de inwoners gekozen. Waarom doet de raad het niet zelf? „De gemeenteraad heeft gezegd: de bevolking gaat erover”, antwoordt Margo van Staveren, „Maar op het moment dat je heel veel geld gaat storten in een fonds, kun je niet zeggen: iedereen mag iets roepen. Je kunt niet voor elke beslissing de hele bevolking consulteren. Daar moet je op de één of andere manier een organisatie voor oprichten.”
Invloed van inwoners
Voor haar plan heeft Van Staveren eerst met inwoners gesproken. Daarna vormde ze werkgroepen die zich bogen over de mogelijke organisatievormen en de regels voor het verdeling van het geld. Vervolgens was er een enquête onder de bevolking. „Daarbij hebben we gekozen voor vragen die vooral ingaan op de invloed die de inwoners straks kunnen hebben.”
Het moet leiden tot een beleidsplan, dat nog voor de zomer wordt voorgelegd aan B en W en de beide windkoepels: „En het is uiteindelijk aan de gemeenteraad om daar een besluit over te nemen.” Aansluitend komt er een stichting en een stichtingsbestuur.
Het ligt nog niet vast hoe zo’n bestuur moet worden samengesteld. Sommige inwoners willen een bestuurslid uit iedere dorpskern. Anderen zeggen dat het om zó veel geld gaat, dat je beter een professioneel bestuur kunt hebben met mensen van buitenaf. „Naar aanleiding van de enquête maken we keuzes”, zegt Van Staveren daarover.
Nooit subjectief
Aan het eind van de rit moet er een organisatie staan, die besluit welke projecten geld krijgen en welke niet. Het uitgangspunt: „Die besluiten mogen nooit subjectief worden genomen. We bedenken nu vooraf samen met inwoners de criteria: aan wat voor soort dingen moet het besteed worden, waar moet het aan voldoen? Moet het grootste deel van de bevolking er iets aan hebben of mag het ook naar projecten gaan voor een kleinere groep? Wat is het maximale bedrag dat je aan een project geeft? Dat soort vragen.”
Het gaat om héél veel geld. Daar komt toch ruzie over? „Dat is ook de reden waarom we de inwoners aan de voorkant betrekken bij de organisatievorm. Zodat het straks op een eerlijke manier gaat”, legt de kwartiermaker uit.
„We willen voorkomen dat de inwoners straks zeggen: die besluiten worden helemaal niet democratisch genomen. Het bestuur neemt de beslissingen, maar wel op basis van kaders die je met elkaar vaststelt. Het mag niet zo gaan van: ik vind jou aardig, hier heb je een ton. Zo werkt het natuurlijk niet.”
Zwembad
Bij het leefbaarheidsfonds van de provincie waren ook duidelijke kaders vastgesteld. Toch stapte uitgerekend de gemeente Dronten naar de rechter omdat het zwembad in Biddinghuizen geen subsidie kreeg. „Ik vraag me af of je dat altijd helemaal kunt voorkomen”, reageert Margo van Staveren.
„Overal waar je beslissingen neemt, zullen er mensen zijn die het er niet mee eens zijn. Het enige dat wij kunnen doen is het vooraf zo goed mogelijk regelen. Maar dat er nooit onenigheid ontstaat, dat kan ik niet beloven.”
